Xã hội được ví như một vòng tròn bí ẩn chứa đựng những điều độc đáo, thú vị. Vì thế mà nó luôn vận động, phát triển không ngừng để đem đến cho con người những trải nghiệm thực tế thông qua quá trình xã hội hóa cá nhân. Sự phát triển không ngừng nghỉ của thế giới hiện đại buộc chúng ta phải liên tục thay đổi để thích nghi và lĩnh hội những giá trị văn hóa. Đặc biệt, thế hệ trẻ - những mầm non tương lai của đất nước luôn không ngừng tìm tòi, khám phá ra những điều mới lạ. Vì lẽ đó mà giáo dục đào tạo phải tạo ra nhiều cơ hội nhằm thúc đẩy, phát triển tài năng của học sinh, sinh viên khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
Từ năm học 2022-2023 cho đến nay, chương trình giáo dục phổ thông đã được đưa vào áp dụng cho các học sinh lớp 10. Bên cạnh các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc: Ngữ văn; Toán; Ngoại ngữ 1; Giáo dục thể chất; Giáo dục quốc phòng và an ninh; Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; Nội dung giáo dục của địa phương và Lịch sử còn có các môn học lựa chọn từ ba nhóm môn học, mỗi nhóm chọn ít nhất một môn học. Cụ thể, nhóm môn Khoa học xã hội gồm: Địa lý, Giáo dục kinh tế và Pháp luật. Nhóm môn Khoa học tự nhiên, gồm: Vật lý, Hóa học, Sinh học. Nhóm môn Công nghệ và nghệ thuật gồm: Công nghệ, Tin học, Nghệ thuật.
Chương trình giáo dục phổ thông mới đã mở ra nhiều cơ hội cho các em học sinh nhưng cũng đặt ra không ít thách thức, khó khăn, nhất là lựa chọn tổ hợp môn học phù hợp với xu thế nghề nghiệp hiện nay. Đó đang là một vấn đề quan trọng mà đôi lúc sẽ khiến những bạn học sinh bước vào lớp 10 cảm thấy mơ hồ và băn khoăn, bởi vì lựa chọn này được xem là một trong những yếu tố quan trọng nhất, quyết định rất lớn đến việc chọn ngành nghề và sự thành công của tất cả các em trong tương lai. Có rất nhiều yếu tố tác động đến việc lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực bản thân, trong đó có yếu tố về năng lực bản thân, hoàn cảnh gia đình, môi trường đào tạo… Bên cạnh đó, những yếu tố khách quan từ xã hội cũng sẽ tác động ảnh hưởng không nhỏ đến quyết định hành động của bạn sau này khi chọn ngành chọn nghề.
Với sự xuất hiện của chương trình giáo dục mới, các môn học trong khối ngành Khoa học xã hội (KHXH) càng thể hiện rõ hơn vai trò quan trọng đối với xu thế nghề nghiệp hiện nay, nhất là trong việc đào tạo nguồn nhân lực mà muốn giỏi các lĩnh vực khác, nhất thiết phải có kiến thức về KHXH. KHXH có chức năng nghiên cứu cơ bản và toàn diện về xã hội và con người Việt Nam, nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoạch định đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước; thẩm định các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội trọng điểm; góp phần nâng cao dân trí và phát triển nguồn nhân lực, đào tạo đội ngũ cán bộ nghiên cứu, đội ngũ nhà giáo cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước…
 |
| Tư vấn chọn tổ hợp môn học phù hợp với xu thế nghề nghiệp hiện nay đối với học sinh lớp 10 |
Vậy nên gia đình và học sinh cần phải đặt ra câu hỏi: Con em chúng ta theo đuổi nghề nghiệp nào? trường nào? Để trả lời câu hỏi đó, tối thiểu phải thực hiện các bước sau:
Bước 1: Học sinh xác định nhu cầu nghề nghiệp của bản thân.
Bước 2: Dựa vào nghề nghiệp đã chọn, liệt kê khối ngành, khối trường có liên quan.
Bước 3: Xác định các hình thức tuyển sinh của các trường đó.
Bước 4: Chọn tổ hợp môn học phù hợp với tuyển sinh.
Bước 5: Lập kế hoạch học và thi.
Điều đó có nghĩa là phụ huynh và học sinh phải chủ động, thậm chí tìm hiểu chi tiết đến từng trường để có sự lựa chọn môn học và cách học hợp lí nhất.
 |
| Hội thảo “Hành trình khởi nghiệp từ trung học phổ thông” tổ chức tại trường THPT Lê Chân – Hải Phòng |
Lựa chọn là vô vàn, mỗi lựa chọn sẽ mở ra cho các em học sinh một tương lai. Mỗi khối học sẽ xác định cho các em một con đường khác nhau, tự nhiên và xã hội sẽ không giống nhau, chương trình học càng khác biệt. Các em sẽ không giống như những anh chị khóa trước, có thể thoải mái thay đổi nguyện vọng, khối học, ngành học khi bản thân muốn. Hiện nay, việc lựa chọn bắt đầu ngay từ lớp 10, nếu không tính toán thật kỹ để lựa chọn nghề, chọn môn học thì khó có thể quay đầu lại. Chính vì vậy, việc sớm xác định mục tiêu từ bây giờ sẽ tốt hơn trong quá trình học tập. Theo đó, học sinh được lựa chọn môn học phù hợp với năng lực, sở thích và định hướng nghề nghiệp của mình.
Tùy vào khả năng và sở thích của các con để định hướng cho các con có thể chọn cho mình tổ hợp môn cho phù hợp.
Vây, Khoa học xã hội gồm những ngành nào?
Nhóm ngành Kinh tế – Ngân hàng – Luật
Ngành ngoại thương; Kinh doanh thương mại; Thương mại điện tử; Quản trị kinh doanh; Marketing; Quản trị nhân lực; Kinh tế chính trị; Tài chính ngân hàng; Quản lý công; Quản trị kinh doanh du lịch và lữ hành; Luật kinh tế; Luật; Quan hệ quốc tế.
Nhóm ngành Nghệ thuật
Luật kinh tế; Quản lý văn hóa
Các ngành trong các trường Khoa học xã hội và Nhân văn
Văn học; Ngôn ngữ học; Báo chí; Thông tin thư viện; Quản lý thông tin; Lịch sử; Nhân học; Triết học; Xã hội học; Giáo dục học; Lưu trữ học; Công tác xã hội; Tâm lý học; Đô thị học; Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành.
Nhóm ngành của các trường Đại học Văn hóa Hà Nội
Tổ chức và quản lý văn hóa vùng Dân tộc thiểu số; Tổ chức và quản lý du lịch vùng Dân tộc thiểu số; Gia đình học; Văn hóa truyền thông; Chính sách văn hóa và quản lý nghệ thuật; Nghiên cứu văn hóa; Quản lý di sản văn hóa; Quản lý nhà nước về gia đình; Quản trị dịch vụ du lịch lữ hành; Tổ chức sự kiện văn hóa; Lữ hành - Hướng dẫn du lịch; Quản lý thông tin; Thông tin thư viện; Kinh doanh xuất bản phẩm.
Nhóm các trường Đại học Sư phạm
Quản lý giáo dục; Giáo dục đặc biệt; Giáo dục chính trị; Sư phạm Vật lý; Sư phạm Lịch sử; Sư phạm Địa lý; Văn học; Tâm lý học giáo dục; Địa lý học; Việt Nam học; Công tác xã hội; Sư phạm Lịch sử - Địa lí; Việt Nam học; Thông tin - Thư viện; Luật; Giáo dục Công dân; Giáo dục Chính trị; Giáo dục Quốc phòng; và nhiều ngành Sư phạm khác…
Các ngành thuộc Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Thú y, Nông nghiệp sinh thái và nông nghiệp đô thị, Quản lý đất đai, Bất động sản và Môi trường, Xã hội học, Luật, Kinh tế và Quản lý, Sư phạm và công nghệ, Ngôn ngữ Anh và nhiều ngành khác.
Những ngành học này được nhiều thí sinh lựa chọn bởi cơ hội việc làm sau khi ra trường rất lớn. Một số ngành điển hình như sau: Xã hội học, Tâm lý học, Khoa học quản lý, Công tác xã hội, Văn học, Ngôn ngữ học, Báo chí, Lưu trữ học, Đông phương học, Quốc tế học, Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành.
 |
| Hội thảo “Hành trình khởi nghiệp từ trung học phổ thông” tại trường THPT Bắc Cạn |
Với những định hướng nghề nghiệp liên quan đến các tổ hợp môn học, chúng ta thấy các môn học Khoa học Xã hội không chỉ có vai trò quan trọng mà còn có tiềm năng vô cùng to lớn trong lựa chọn nghề nghiệp. Bởi vậy, các môn Khoa học Xã hội sẽ là một lựa chọn đúng đắn để phát huy những năng lực ẩn tàng trong mỗi con người và mở ra cánh cửa tương lai. Dù học sinh chọn học ban xã hội hay ban tự nhiên thì điểm mấu chốt cần phải chú ý là học sinh phải thực sự thấu hiểu bản thân, năng lực, ước mơ và khao khát của chính mình để từ đó có những định hướng nhất định về con đường, ngành, nghề mà mình sẽ chọn. Và sự lựa chọn sáng suốt của ngày hôm nay sẽ là một yếu tố làm nên thành công trong tương lai.
Phạm Thị Thu Hà – Khoa KHXH
